Tảo Spirulina là gì?

Tảo Spirulina (Spirulina platensis) là một loài vi tảo có dạng xoắn hình lò so, mầu xanh lam với kích thước chỉ khoảng 0,25mm. Chúng sống trong môi trường nước giàu bicarbonat (HCO3) và độ kiềm cao (pH từ 8,5-11). Năm 1964, Brandily – một nhà nhân chủng học người Pháp là người đầu tiên phát hiện ra loài tảo này trong lần khảo sát sự đa dạng sinh học tại vùng hồ ở Tchad (Châu Phi) sau khi quan sát và nhận thấy những người dân sống quanh vùng hồ này rất khoẻ mạnh vì họ thường vớt loại tảo này về ăn như là một loại thực phẩm chính.
Hai mươi năm sau, vào những năm cuối thập kỷ tám mươi thế kỷ 20 - nhiều giá trị dinh dưỡng và chức năng sinh học của tảo Spirulina đã được khám phá và công bố rộng rãi không chỉ ở Pháp mà ở cả nhiều nước khác trên thế giới như Mỹ, Nhật, Canada, Mehico, Đài Loan… Hầu hết các nghiên cứu đều đã chỉ ra rằng tảo Spirulina rất giàu protein (tới 60-70% trọng lượng khô của tảo) trong khi thịt bò loại I chỉ có 21%, thịt gà ta 20,3%, thịt lợn nạc 19%, thịt chó sấn 16%... Chỉ số hóa học (chemical score - C.S) của protein của tảo cũng rất cao trong đó các loại acid amin chủ yếu như leucin, isoleucin, valin, lysin, methionin và tryptophan đều có mặt với tỷ lệ vượt trội so với chuẩn của tổ chức lương nông quốc tế (F.A.O) quy định. Hệ số tiêu hóa và hệ số sử dụng protein (net protein utilization - N.P.U) rất cao (80-85% protein của tảo được hấp thu sau 18 giờ).
Trong 100g bột tảo chứa tới 1g (1%) acid gama linolenic (tiền thân của chất prostaglandin, có tác dụng cùng với vitamin E chống vữa xơ động mạch, điều hòa huyết áp, bảo vệ gan và các tế bào thần kinh.
Spirulina có các loại vitamin nhóm B, hàm lượng vitamin B12 cao gấp 2 lần trong gan bò. Caroten cao gấp 10 lần trong củ cà rốt. Sắc tố tạo cho tảo có mầu xanh lam (phycoyanin), các nguyên tố vi lượng như K, Mg, Fe, Mn, Zn cũng rất cao có lợi cho hoạt động của hệ thần kinh và tim mạch, chống lão hóa ngăn ngừa bệnh ung thư và kích thích sự đáp ứng miễn dịch của cơ thể đối với các tác nhân có hại từ bên ngoài. Đặc biệt - kẽm (Zn) và các acid amin: tryptophan, arginin có trong tảo giúp tăng cường khả năng hoạt động tình dục, tăng cảm giác hưng phấn tình dục ở nam giới (những người thiếu arginin có thể mắc chứng bất lực hoặc vô sinh).
Chính vì có những giá trị dinh dưỡng và giá trị sinh học đặc biệt như thế tảo Spirulina đã được coi là một loại thực phẩm chức năng (functional food) một thức ăn cho sức khoẻ (health food) và đã được nhiều nước, nhất là những nước công nghiệp phát triển đưa vào nuôi trồng công nghiệp và sử dụng rộng rãi dưới nhiều dạng chế phẩm khác nhau với sản lượng hàng trăm tấn ở mỗi nước một năm, đứng đầu là các nước Mehico, Mỹ, Nhật, Đài Loan v.v…
Các sản phẩm được chế biến từ tảo Spirulina tại Việt Nam cũng đã xuất hiện ngày càng nhiều và đa dạng. Trước đây đã từng có bột dinh dưỡng Enalac, Sonalac (5% tảo), viên nang Linaforce của Trung tâm Dinh dưỡng thành phố Hồ Chí Minh, Lactogyl và Linavina của xí nghiệp Dược 24 thành phố Hồ Chí Minh (Công ty cổ phần Hóa dược phẩm Mekofa), viên Spirulina của Công ty nước suối Vĩnh Hảo. Nay đã có 5 sản phẩm Spir@ của Công ty DETECH (Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam) được Cục An toàn vệ sinh thực phẩm - Bộ Y tế cấp phép lưu hành trên thị trường.
Đó là các sản phẩm:
1. Spir@ B (Tảo bồi bổ) tảo xoắn Spirulina dùng cho người suy dinh dưỡng, người mới ốm dậy cần bồi bổ phục hồi sức khoẻ…
2. Spir@ HA (Tảo điều hoà huyết áp) Tảo xoắn Spirulina kết hợp tinh chất Hoa Hòe, Hoa Cúc dùng cho người bị tăng huyết áp, giảm stress và tăng cường trí nhớ cho người già….
3. Spir@ CĐ (Tảo phòng chống độc) Tảo xoắn Spirulina kết hợp tinh chất Cao hạt nho: dùng để tăng sức đề kháng, chống độc, khử gốc tự do…
4. Dia-Spir@ (Tảo phòng chống tiểu đường) Tảo xoắn Spirulina kết hợp Vitamin, khoáng chất dùng cho người bị bệnh đái tháo đường týp 1 và týp2.
5. Spir@ Cid (Tảo phòng chống ung thư): Tinh nghệ nguyên chất kết hợp với tảo xoắn Spirulina, Cao hạt nho dùng hỗ trợ cho việc phòng và chữa các bệnh ung thư.
Chúng ta không nên quá đề cao các loại thực phẩm chức năng, thần dược hóa chúng như những "vị thuốc chữa bách bệnh". Nhưng với xu thế hòa nhập cùng thế giới, nhất là sau khi đã tham gia vào WTO chúng ta cũng không thể phủ nhận những tác dụng của thực phẩm chức năng mà thế giới đã thừa nhận. Do vậy người tiêu dùng, nhất là người bệnh và những người có điều kiện về kinh tế (tài chính) nên tìm hiểu và nên sử dụng ngày càng nhiều hơn các loại thực phẩm chức năng như là tảo Spirulina vì sức khoẻ của chính mình.
(TS.BS. Trần Đình Toán, Trưởng Khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Hữu Nghị, Phó Chủ tịch Chi hội Dinh dưỡng Lâm sàng, Uỷ viên BCH Hội Dinh dưỡng Việt Nam)

Thành phần dinh dưỡng chủ yếu có trong viên Spirulina Blubio Thứ sáu 09/02/2007, Greenbiotech Tại sao nói Spirulina là siêu thực phẩm dinh dưỡng, thực phẩm của thế ký 21, Spirulina tập trung hầu hết các chất dinh dưỡng, vitamin, khoáng chất có trong các loại thực phẩm, ngũ cốc hay các loại thảo dược khác mà con người đã biết đến.
Thành phần Đạm (PROTEIN):
- Cho đến nay chưa có loại thực phẩm thiên nhiên nào vượt qua được Spirulina là 60 – 70% tính theo trọng lượng khô (so với thịt 18 – 24%, cá 20%, sữa bột 36%, trứng 47%, v.v.v, bao gồm 18 loại acid amin cần thiết cho cơ thể, trong đó có các loại không thể thiếu như: laxcin, isoleucin, lysine, methionin, phenylalanine, threon, tryprophan và valine vượt tiêu chuẩn do FAO quy định. Ngoài ra do bản chất đạm trong Spirulina là đạm thực vật, với màng tế bào của Spirulina có cấu tạo dễ bị phá vỡ nên hiệu suất hấp thụ đạm Spirulina đến hơn 95% (hiệu suất hấp thụ của chất đạm của thịt khoảng 20%). Thành phần chất đạm gần như hoàn hảo này có lợi cho sự phát triển của cơ thể và cần thiết cho tất cả các hoạt động trao đổi chất hàng ngày.
- Spirulina chứa nhiều đạm protein thực vật dễ tiêu hóa, không có chất béo và cholesterol: Mọi người thường ăn giảm thịt, bơ và các chất béo khác trong quá trình ăn kiêng. Spirulina là thực phẩm giàu protein nhất có chứa hầu hết các acid amin thiết yếu và chỉ tạo ra một lượng nhỏ calo rất phù hợp cho người ăn kiêng.
2-3-2. Thành phần VITAMIN:
Với rất nhiều loại như: A, B1, B2, B6, B12, E, v.v.v.cung cấp các Vitamin cần thiết cho mọi tế bào. Đặc biệt vitamin B12 có ở trong Spirulina nhiều gấp hơn hai lần gan động vật là chất quan trọng cho việc tạo thành tế bào máu. Hàm lượng Beta-carotene trong Spirulina gấp hơn 10 lần có trong cà dốt giúp bảo vệ tế bào, nâng cao hệ thống miễn dịch, giúp cho cặp mắt luôn trong sáng và giúp cho làn da luôn tươi trẻ theo thời gian.
2-3-3. KHOÁNG CHẤT cần thiết cho cơ thể như :
Canxi, Sắt, Kali, Kẽm, Magie,.., đặc biệt rất giàu Canxi rất có lợi cho người già phòng chống bệnh loãng xương, cho trẻ em bị còi xương, hay cho phụ nữ sau khi sinh nở, giàu Sắt rất tốt cho những người bị thiếu máu…
2-3-4. Hơn thế nữa, những thành phần HOẠT CHẤT SINH HỌC mới là cái tạo nên tên tuổi cho Spirulina chính là các chất ngăn ngừa ung thư, chống lão hoá như : Chlorophyll, Carotenoids, Phycocyanin… là những chất giúp cho tế bào chống lại sự tàn phá của các gốc oxy hoá tự do, duy trì sự trẻ trung cho cơ thể, phòng tránh các bệnh về rối loạn chuyển hoá, bệnh tim mạch, thiếu máu cơ tim, tai biến mạch máu não và một số bệnh về u bưới.
Đặc biệt Spirulina còn chứa acid béo D- Glinolinic GLA, Sulfolipids, Glycolipids, Polysaccharides đặc biệt Spirulan , v.v.v. là các chất đặc biệt bổ trợ cho những bệnh nhân AIDS hay các bệnh nhân bị ung thư sau thời kỳ trị liệu bằng phóng xạ hoặc hoá trị liệu.