Bài thơ "Thầy của con"

 T.T Thích Tấn Đạt

Bài thơ "Thầy của con" do Thượng tọa Thích Tấn Đạt, Uỷ viên Thường trực Hội đồng Trị sự, Phó ban kiêm Chánh Thư ký Ban Hoằng Pháp Trung Ương sáng tác. Đây là một bài thơ hay và đã được trích đăng trên mạng. Xin giới thiệu bài viết với tiêu đề "Nghĩ về bài thơ THẦY CỦA CON" của thầy Giác Hải.  

Nghĩ về bài thơ THẦY CỦA CON

Giác Hải 

Tôi đọc được bài thơ “Thầy của con”, trong một dịp thật tình cờ. Có một chú tiểu nho nhỏ, ngây thơ cầm trên tay cuốn “Nội san Hòa Khánh”, chuyên đề “Nhớ ơn giáo dưỡng”.

Không hiểu sao chú ấy cứ đọc lui đọc tới, đọc thật say sưa, hình như là chú đang cố học thuộc lòng thì phải? Từ đằng xa, tôi nghe tiếng được, tiếng mất:

“Thầy là … ánh sáng … đời

… là nơi con tìm …”

Nghe không rõ lắm, nhưng tôi vẫn thấy là lạ làm sao. Tôi chợt tự hỏi: “Đâu mà hay quá?” Thế là tôi vội vàng đến hỏi thăm chú tiểu và được ngự lãm bài thơ trong tình cảnh ấy.

Mượn bài thơ đọc một hồi, tôi mới giật mình ngỡ ngàng. Không ngờ lời thơ hay như thế, về chùa rồi mà lòng vẫn nhớ mãi. Từng chữ từng câu trong bài thơ ấy đã đọng lại rõ nét trong tâm trí tôi tự lúc nào. Thanh thoát làm sao! Những suy nghĩ về bậc thầy khả kính cứ thế tuôn trào…

“Thầy là ánh sáng của đời

Là trăng thu tỏa là nơi con tìm…”

Thật là khéo léo khi lời thơ ví người Thầy như ánh sáng cuộc đời, như trăng chiếu giữa hư không. Bấy lâu nay, mặc dù chúng ta vẫn biết rằng ân thầy rất sâu nặng, nhưng đâu tìm ra ngôn từ nào cho xứng đáng để tôn xưng. Nay được khai mở đôi câu, lòng tôi cảm thấy dâng lên một niềm vui lạ kỳ.

Thật vậy, cuộc đời cần đến ánh sáng mặt trời như thế nào, thì đời chúng ta cần có thầy như thế đó. Thầy như ánh sáng chiếu rọi muôn nơi, như bóng trăng vàng tỏa rạng cả khung trời, giúp chúng ta biết tìm về ánh đạo huy hoàng.

“Thầy là bóng mát con tim

Để con che chơ để tìm về nương

Thầy là hoa lá sắc hương

Để che bóng mát để thương - thương nhiều…”

Có thể nói, những ai mang tâm hồn lớn mới tìm ra được những lời thơ cao quý về người thầy như vậy. Câu thơ quá hay, khiến tôi cứ đọc mãi. Lúc nầy tôi mới thấy rõ rằng, con tim thơ dại của mình có đôi lúc như đau nhói bởi sự mê mờ, ngu si cám dỗ. Thầy chợt đến bên tỏa bóng mát chở che, cho chúng ta điểm tựa vươn lên trong cuộc đời. Từng bước chân chúng ta đi tới, đều có những đóa hoa nở rộ, tỏa hương thơm ngát bên mình. Mỗi đóa hoa là mỗi hình bóng thầy, mỗi lời dạy cao quý của thầy, giúp chúng ta tự tin hơn trên bước đường tu tập:

“Thầy là muôn vẻ muôn điều

Cho con định hướng, dắt dìu con đi

Thầy là hoa quả linh chi

Cho người tìm đến những khi muốn về…”

Vâng! Trong cuộc sống muôn màu muôn vẻ, muôn điều muôn việc. Thầy chính là những hình tượng thân thương đó, để định hướng cho chúng ta đi đến tương lai tươi sáng. Thầy còn dắt dìu, đỡ bước cho chúng ta mỗi khi vấp ngã giữa đường. Chỉ cảm nhận bấy nhiêu thôi cũng đủ làm cho tâm hồn chúng ta thao thức, nhớ đến thầy. Lời thơ thật bình dị, chỉ vài câu mộc mạc thôi, nhưng đã cảnh tỉnh được biết bao nhiêu tâm hồn biết quay về đường chánh, biết kính trọng ơn thầy.

“Thầy là dòng suối Tào khê

Để cho con nhớ con về con thăm

Thầy là ngọn gió quanh năm

Để lòng con mát con chăm học hành…”

Dòng suối bên đường thật đẹp làm sao! Cả cuộc đời chúng ta được vui vầy tắm mát, như tắm cả tình thương của thầy vào tâm hồn. Ngọn gió mát chiều nay thổi vào khung cửa, khiến lòng nhớ đến hình bóng thầy khả kính. Và rồi tâm hồn lại được thổi mát giữa ngọn gió yêu thương của thầy, giúp chúng ta biết nỗ lực tu hành. Còn gì an lạc hơn nữa. Có lẽ trong chúng ta, ai cũng đồng một cảm nhận về thầy như những lời thơ đã miêu tả:

“Thầy là sức sống truyền nhanh

Cho con sưởi ấm tâm thành con xin

Lời Thầy con nhớ như in

Những khi vấp ngã biết tin nơi mình

Thầy là sức mạnh vô hình

Giúp con vực dậy khi mình khổ đau

Thầy là nải chuối buồng cau

Cho con đỡ dạ cho nhau nghĩa tình …”

Tuổi trẻ có những lúc bị phong ba bão táp cuộc đời làm thối chí, mềm lòng. Thầy lại như sức sống truyền nhanh, truyền đến nâng đỡ tâm hồn, khiến chúng ta biết nhớ nghĩ đến lời dạy của thầy. Để rồi tự mình vươn lên trước những vấp ngã cuộc đời và càng thấy tin tưởng vào bản thân mình hơn. Tin rằng trong mỗi chúng ta đều có Như Lai tự tánh rạng ngời, chỉ cần biết tu tập, biết chuyển hóa não phiền thì Tri Kiến Như Lai sẽ hiển bày.

Hơn nữa, để duy trì xác thân tứ đại giả huyễn mà nương nhờ tu tập, chúng ta cũng phải cần ăn uống để nuôi dưỡng xác thân ấy. Đang băn khoăn chưa biết tìm đâu sự sống nầy, thì lời thơ đã gợi mở cho chúng ta thấy được qua lời dạy của thầy. Thầy đã từng dạy chúng ta phải biết thiểu dục tri túc, biết nghĩ thân nầy là giả huyễn, không nên cung phụng nhiều bằng những vật chất cao sang. Từ đó, lời thơ còn cho ta thấy rõ tấm lòng cao quý của thầy, bởi lúc nầy, thầy lại như nải chuối, buồng cau để cho chúng ta được no dạ, được an ổn mà lo tu hành. Nghĩa tình cao đẹp ấy, có lẽ suốt cuộc đời này, chúng ta cũng không biết lấy gì để đền đáp cho cân.

“Thầy là sức sống của mình

Là hoa sen ngát đượm tình quê hương

Thầy là để nhớ để thương

Để tôn, để quý để hương xông đời…”

Mỗi chúng ta, dẫu đã xuất gia tu học nhưng vẫn có quê hương để nhớ về. Chính nơi đó đã sinh ra, nuôi dưỡng cuộc đời ta. Trong quê hương thân yêu ấy, vẫn có hình bóng của thầy. Người như đóa hoa sen thơm ngát, thắm đượm tình quê hương xóm làng; là nơi tươi sáng để chúng ta thương nhớ vọng về. Rất cảm ơn bài thơ đã chỉ cho ta thấy được quê hương tuyệt vời ấy qua hình bóng bậc thầy khả kính.

“Thầy là biển cả nơi nơi

Để cho con trẻ, để đời giải oan

Mỗi khi con có lo toan

Trình thưa Thầy dạy biết còn hỏi ai.

Thầy là buổi sáng hôm mai

Buổi chiều hôm tối cho ai đến tìm

Nhìn Thầy sao quá uy nghiêm

Lòng con tưởng Phật ẩn tiềm nơi đây…”

Những lo âu trong cuộc sống làm sao chúng ta tránh khỏi, khi sáu căn vẫn còn đam mê theo cảnh trần. Vậy mà thầy cũng không bỏ chúng ta, vẫn ở bên đời ta an ủi, vỗ về và dạy dỗ những khi chúng ta lo toan, không biết nương nhờ vào đâu. Nhìn dáng thầy uy nghiêm bước đi, có đôi lúc ta cứ ngỡ như hình bóng Đức Phật ẩn tiềm nơi đây. Với đức tướng giải thoát, đã giúp chúng ta an ổn tâm hồn; với trí tuệ sáng suốt, đã giúp chúng ta xóa tan phiền muộn; với lòng Từ bi vô lượng, đã giúp chúng ta chuyển hóa thân tâm.

“Quả là con quá thơ ngây

Nhìn đâu cũng chỉ thấy Thầy của con

Lời răn tiếng nói luôn còn

Mỗi khi biếng học là con nhớ Thầy…”

Có những lúc chúng ta ngây thơ nghĩ tưởng, nhìn xung quanh mình, nơi nào cũng có hình bóng thầy. Từ dáng đi, giọng nói, tiếng cười; từ lời khuyên răn, nhắc nhở … tất cả đều ở bên ta. Có phải những điều nghĩ tưởng ấy là ngây thơ không?. Có lẽ là phải mà cũng là không phải. Bởi nghe thì tưởng chúng ta ngây thơ, nhưng nghĩ ra thì mới thấy rõ. Cuộc sống xung quanh ta, muôn điều, muôn việc đều được thầy thương yêu, che chở, thế thì chẳng phải nơi đâu cũng có hình bóng thầy của ta. Đặc biệt hơn nữa là mỗi khi chúng ta biếng nhác học hành, thì lòng chợt nhớ đến thầy. Lúc ấy, thầy như sức mạnh tinh thần, giúp ta tỉnh ngộ, xóa tan đi sự biếng lười. Tình thầy trong sáng đến nỗi đã soi thấu tận tâm hồn chúng ta. Mỗi khi lầm lỡ sai đường, thầy đều nhận thấy và chiếu rọi đến tâm thức, giúp ta tự hoàn thiện chính mình.

Phải nói rằng, những ai có tầm nhìn sâu rộng, có tấm lòng tôn kính ân sư thật cao quý, mới có thể nhận thấy được sự bao la của một bậc thầy như vậy.

“… Thầy là nơi để chúng sinh

Tìm về nương tựa nghe kinh mỗi ngày

Hàng năm những tháng ngày chay

Về chùa lễ Phật Thầy hay bảo rằng

Dù đời còn lắm khó khăn

Con ngoan cố học cho bằng người ta

Sống ở đời - mở mắt ra

Biết bao nhiêu chuyện cho ta phải tìm…”

Tất cả chúng sanh còn đang sống trong sự mê mờ, trong đó có chúng ta, thì điều quan trọng hơn hết là rất cần sự che chở của thầy. Người như bóng cây đại thọ ngàn năm, đứng vững giữa phong ba, bảo táp của cuộc đời để che mưa đỡ nắng cho chúng ta và muôn người. Còn hạnh phúc nào hơn khi những cơn mưa bảo táp rơi xuống dòng đời, chúng ta lại có bóng cây để che mưa, thoát được cơn giá lạnh vào mình. Còn niềm vui nào bằng khi giữa trưa nắng hè oi bức, lại có cây cổ thụ tỏa rộng tàng để che nắng cho ta, giúp ta khỏi bị gió nắng đốt thiêu. Từ sự nương tựa vĩ đại ấy, chúng ta lại còn được nghe những lời pháp thanh cao, chuyển hóa tâm thức mê mờ, trở về với nguồn cội yêu thương.

Lời thầy dạy bao ngày, làm sao chúng ta có thể quên được: “Hãy can đảm vươn mình đứng dậy hiên ngang như con Mãnh Hổ để nhìn ngắm cuộc đời. Hãy thấy đúng thực chất đau khổ của cuộc đời. Hãy can đảm đối diện với khổ đau, đừng sợ thất bại. Vì thất bại chính là bài học cho ta thấy rõ hơn bản chất của Ngã và Pháp.”

Thật vậy! Cuộc đời có lắm chuyện cho ta phải học hỏi. Chỉ có lòng can đảm đối diện với mọi chướng ngại, thì mới có thể đón nhận được nguồn an vui thật sự.

Một lần nữa, lời thơ đã thôi thúc, đưa ta về với chính mình, về với nguồn hạnh phúc chân thật, bằng cách ghi nhớ lời thầy, thực hành lời thầy dạy.

“… Con Thầy dù lớn bao nhiêu

Thầy cũng còn dạy còn dìu đỡ con

Còn trời còn nước còn non

Còn lời chỉ dạy Thầy con thuở nào

Ôi! Thầy con đẹp làm sao

Lòng còn chứa đựng biết bao nhiêu tình

Thầy ơi! Thầy thật anh minh

Pháp mầu Thầy dạy nghĩa tình Thầy nêu…”

Chúng ta dù có lớn khôn thế nào, có đổi thay ra sao, nhưng lòng thầy cũng không thay đổi. Thầy vẫn luôn hướng đến ta, luôn quan tâm lo lắng, dìu dắt và nâng đỡ cho ta trên mọi phương diện. Non nước còn đó là còn cả tình thầy muôn thuở.

Câu thơ mang một triết lý rất sâu sắc. Non nước chính là biểu tượng thiêng liêng và cao quý của dân tộc nói riêng, của loài người nói chung. Thế nhưng, để duy trì được sự thiêng liêng đó, cần phải có bóng hình thầy hiện diện. Chính người thầy đã góp phần không nhỏ vào việc duy trì, tô điểm nước nhà đẹp tươi. Thế nên, biết nghĩ đến thầy là biết nghĩ đến nước non, biết nghĩ đến nước non là biết nghĩ đến thầy. Sự kết hợp hài hòa này, đã giúp cho cuộc đời càng ngày càng thêm tươi sáng hơn.

Chừng ấy thôi cũng đã giúp chúng ta cảm nhận được những nét cao quý về thầy, và khiến cho lòng bàng hoàng thốt lên:

“Ôi! Thầy con đẹp làm sao.

Lòng còn chứa đựng biết bao nhiêu tình”.

Lời cảm xúc thân thương của tác giả đã xoáy vào tâm hồn ta một nỗi niềm khó tả. Xin được mượn tiếng gọi thân thương ấy, để gởi đến những bậc thầy khả kính bằng tất cả tấm lòng của chúng ta. Bao nhiêu tình cảm đẹp nhất ở trên đời, chúng ta hãy để vào đây, như là gởi trọn niềm tin hướng về con đường giải thoát. Lời pháp thầy dạy, nghĩa tình thầy nêu sẽ mãi là ánh trăng soi đường cho chúng ta đi đến bến bờ giác ngộ.

“Đèn thiền tỏa rạng Thầy khêu

Cho ai tìm đến tâm đều tỉnh ra

Thầy là Mẹ, Thầy là Cha

Dưỡng nuôi con trẻ nở hoa Ưu đàm…”

Ngày nào đây bên ngọn đèn thiền lung linh, thầy đã ân cần truyền trao cho chúng ta những lời pháp nhiệm mầu, chuyển hóa thân tâm. Ngày nay, bên ngọn đèn thiền ấy, lời thơ như đã âm thầm đưa ta đến bên thầy, tìm lại hình bóng người thầy khả kính năm xưa mà ta đã vô tình lãng quên. Đến bên ngọn đèn thiền, dưới ánh sáng chiếu rọi lung linh, chúng ta sẽ cảm nhận hết tình thương bao la của thầy. Và cứ thế, những ai đến bên thầy đều biết chuyển hóa mê lầm, khai ngộ được chân lý nhiệm mầu. Lúc ấy, chúng ta sẽ thấy được tình thầy cao vời, ân nghĩa sâu nặng, nào khác hình bóng từ ái của mẹ cha. Từ những tình thương ấm áp, cao vời ấy, mỗi chúng ta đều trực nhận được chân tâm, bừng nở đóa hoa Ưu Đàm thơm ngát, tỏa hương lan khắp muôn nơi, đem đến cho cuộc sống, cho nhân loại niềm an lạc vững bền.

Khép lại bài thơ “Thầy của con” mà lòng vẫn còn nghe bâng khuâng. Dẫu chỉ là một bài thơ giản đơn, nhưng đã tác động mãnh liệt đến tư tưởng tình cảm của bao người. Có thể nói, với những người mang tấm lòng hướng thượng sâu xa mới cảm nên được những vần thơ giá trị nầy. Cám ơn người đã cho tôi và cho mọi người một hướng nhìn rộng mở, hướng nhìn cao đẹp về giá trị cuộc đời, thể hiện qua hình ảnh người thầy thân thương.

Ghi chú: Bài thơ “Thầy của con” của T.T Thích Tấn Đạt

(trích Nội san Hòa Khánh - Nhớ ơn Giáo dưỡng số 9)

(Nguồn: Trang Ban Hoằng Pháp TW)