Ngồi thiền như một niềm vui thích

- Diệu Minh -

 Thay giấc ngủ trưa

Trong cuộc sống đầy bon chen, hối hả và nhập nhằng này vốn có những điều rất thú vị làm cho bạn vui thích. Chẳng hạn như, bạn được một em bé bỗng dưng nở một nụ cười với mình, mà không phải vì bạn cho nó kẹo hoặc làm động tác ngộ nghĩnh nào đó; hay như khi bạn kỳ cạch nấu một món ăn mới và được cả nhà khen ngon; ra đường, dù người, xe nườm nượp nhưng bạn vẫn được một ai đó nhắc gạt chân chống lên, nếu chẳng may bạn quên… Cuộc sống, ở một khía cạnh nào đó, chẳng hề nặng nhọc chút nào. Những công việc hàng ngày cũng vậy, nếu như bạn tìm thấy được niềm vui thích trong đó, thì những khó khăn, khúc mắc lại trở thành những điều hết sức thú vị.

Ngồi thiền có khó không?

Quả thực rất khó! Bạn cần phải có một không gian yên tĩnh, một thân thể sạch sẽ, một đầu óc thư thái… mới nên ngồi thiền; trong quá trình thiền, đầu óc phải sạch các ý niệm.... Nhưng, bạn có sẵn sàng thức đêm để có được một không gian yên tĩnh như mong muốn; bạn có thể từ chối một chén rượu trong một bữa tiệc chiêu đãi của công ty, để giữ cho thân thể được sạch sẽ, và quan trọng hơn cả là bạn có chắc rằng mình có được một trạng thái tinh thần nhẹ nhõm trước khi bước vào thiền, có chắc rằng mình sẽ duy trì được trạng thái định trong suốt quá trình thiền? Tất nhiên, những điều kiện lý tưởng đó là có thể có, nhưng nó rất hiếm có với những người trẻ tuổi, những người mà ngày càng phải dấn thân vào những mối quan hệ chằng chịt của đời sống. Thế nhưng, nếu như bạn xem việc ngồi thiền như một niềm vui thích, thì bạn sẽ thấy rằng những khó khăn đó không kém phần thú vị.

 Côn Sơn tháng 8/2011

Không phải ngẫu nhiên bạn đến với thiền vì nó tốt, nếu như bản thân bạn chưa từng trải nghiệm rằng: nó tốt. Thoạt đầu, bạn có thể nghe ai đó giới thiệu, và đi tập theo, nhưng nếu như bạn không thích, thì sẽ không thể duy trì lâu dài, hoặc sự duy trì gượng ép sẽ không đem lại kết quả gì. Tập thiền vì thế, nó không trở thành mốt như những thị hiếu khác. Giới trẻ ngày nay tham gia học thiền rất nhiều, nhưng họ không lựa chọn học thiền như cách họ lựa chọn một thị hiếu nào đấy. Mà ngược lại, học thiền đem lại cho họ niềm vui thích.

Quan sát những người trẻ tuổi học thiền, những người sống theo tinh thần của thiền, đều cảm nhận thấy ở họ có tiềm năng trở thành những kẻ mạnh thực sự. Họ mạnh, bởi lẽ họ hiều chính mình là gì, mình nghĩ gì, và mình đang hy vọng điều gì. Suy cho tới cùng, họ hiểu những suy nghĩ của chính mình và chế ngự được những suy nghĩ ấy. Việc làm chủ được suy nghĩ của mình là một điều cực kỳ khó. Không mấy ai và không phải khi nào chúng ta cũng làm được điều ấy. Một trong những lý do khiến cho việc học thiền trở nên thú vị, đó là nó giúp cho người học hiểu được bản thân họ đang nghĩ gì. Trong đời sống vốn rất phức tạp này, nếu như không hiểu chính bản thân mình đang nghĩ gì, thì bạn cũng giống như con thuyền mất lái, trôi vô định trên dòng sông phủ đầy sương mù mà thôi. Và việc đó thì cực kỳ nguy hiểm, theo đúng nghĩa đen của từ này. Nếu như bạn đang tức giận, mà hiểu được rằng mình đang tức giận, thì lập tức cơn tức giận sẽ tiêu tan; nếu như bạn đang bi lụy mà hiểu được rằng mình đang bi lụy thì lúc ấy chẳng còn bi lụy nữa.

Không mấy ai chưa từng tự hỏi mình câu “Sao lúc ấy mình có thể làm thế được nhỉ?”. “Lúc ấy” chính là cái lúc mà mình yếu đuối nhất, vì mình đã không hiểu bản thân mình nghĩ gì. Và những sai lầm thì cứ từ đó mà ra. Vậy nên, khi nào bạn cảm thấy việc ngồi khoanh chân bó gối, đầu óc thanh tịnh và bạn hiểu được bản thân mình đang nghĩ gì, thì lúc ấy có nghĩa là bạn thấy được cái niềm vui thích của việc ngồi thiền. Kết thúc bài tập thiền, cơ thể nhẹ tựa lông hồng và đầu óc thì thanh sạch mọi ý niệm. Rồi bạn ngưng tụ hoàn toàn ý nghĩ vào việc mình đang làm, thì lúc ấy bạn đang tận hưởng niềm vui thích từ việc ngồi thiền.

Vậy nên, dù phải thức đêm để có được yên tĩnh tuyệt đối, dù thi thoảng bạn vẫn bị ai đó xem là “lập dị” vì có những thú vui của người già, khi mà mới ở cái độ tuổi xuân thì này, bạn cũng đừng bận tâm mà làm gì. Điều quan trọng là bạn biết rằng mình cảm thấy vui thích với việc ngồi thiền, thì lúc ấy bạn sẽ thấy mọi khó khăn chỉ càng làm tăng thêm sự thú vị mà thôi.

Đừng ngồi thiền như một sự gì đó phải làm, mà hãy ngồi thiền như một việc gì đó thích làm.

Một ngày đầu xuân Nhâm Thìn