Năm phút nhiệm mầu

Cuộc sống của chúng ta có những lúc không như chúng ta mong muốn. Những lúc đó ta thấy dường như mọi thứ đến với mình thật phức tạp, rắc rối, khó khăn, rủi ro, đau ốm liên miên,... Chúng ta thấy mệt mỏi, chán nản, bi quan. Thiền định giúp chúng ta lấy lại được cân bằng về tâm lý, cải thiện được sức khỏe. Trong CLB DSNL đã có rất nhiều tấm gương luyện thiền đạt kết quả tốt. 

Đoạn trích lược dưới đây giới thiệu một bài tập đơn giản và khá hay. Xin được trích những đoạn cần thiết và xin mạn phép tác giả chỉnh sửa đôi chỗ. Trang CLB DSNL cảm ơn tác giả Nguyễn Duy Nhiên về những bài viết và những bản dịch của anh.

(Xin mời xem toàn bài TẠI ĐÂY.)

Trong "Năm phút nhiệm màu" tác giả Nguyễn Duy Nhiên đã kể câu chuyện trong kinh Bàhiya về một vị trưởng lão tên là Bàhiya đi tìm Đức Phật để xin người chỉ cho con đường mang đến sự giải thoát và an lạc. Đức Phật đã dạy rằng chỉ có cách thực tập "Trong cái thấy chỉ có cái bị thấy, trong cái nghe chỉ có cái bị nghe, trong cái thọ tưởng chỉ có cái bị thọ tưởng, trong cái hiểu chỉ có cái bị hiểu" mới chấm dứt được khổ đau.

Bà Toni Bernhard là một giáo sư ngành luật, người đã thiền rất nhiều năm. Bà mắc một chứng bệnh đau kinh niên, khiến bà không thể đi ra ngoài xa được. Hàng ngày bà phải đối diện với bệnh tật của mình, nhiều khi đó là những cơn đau kéo dài. Bà đã thực tập bài tập chuyển hóa. Bài tập giúp bà qua được những giờ phút khó khăn, đau đớn, tìm lại được sự bình an trong tâm hồn. 

Phương pháp thực tập căn bản của bà gồm bốn phần như sau: 

1. Trước hết, bạn thở bình thường, nhẹ và sâu. Rồi bạn bắt đầu chú ý đến những gì mình đang thấy. Bạn có thể giữ ánh mắt nhìn về một nơi, hay quay nhìn chung quanh một cách chậm rãi. Tiếp nhận hết những gì trong cái thấy của mình. Lúc đầu có thể ta chỉ thấy những cảnh vật bình thường, như là hàng cây, con đường nhỏ, chiếc ghế ngồi… nhưng sau vài hơi thở và chú ý, bạn sẽ nhận thấy chúng là những hình dáng, màu sắc, chuyển động… với những chi tiết rõ rệt. Ví dụ như: "Tôi thấy một áng mây thật trắng trên nền trời xanh, những mảng nắng loang lỗ trên đường, một tờ lá nhỏ rơi…"  Và nếu như có một sự suy nghĩ nào khởi lên, ta chỉ cần trở lại với cái thấy của mình, chỉ đơn giản ghi nhận hình dáng, màu sắc, sự chuyển động. Ta tiếp nhận hết những gì trong cái thấy của mình. Đây chính là điều Phật dạy trong kinh Bàhiya: “Trong cái thấy chỉ có cái bị thấy,”

2. Sau đó, bạn có thể nhắm mắt lại nếu được. Rồi lắng nghe và tiếp nhận những âm thanh nào đang có mặt chung quanh ta. Bạn sẽ ngạc nhiên khi nhận thấy có biết bao nhiêu là thứ âm thanh đang có mặt mà mình đã không để ý. Nhưng bạn không cần làm gì hết, âm thanh khởi lên tự nhiên và rồi cũng sẽ tự động qua đi, chúng không cần đến sự tham gia của ta. Tiếp nhận mọi âm thanh nào đang có mặt, và thở nhẹ. Đây chính là: “Trong cái nghe chỉ có cái bị nghe,”

3. Tiếp đến, bạn có thể nhắm hay mở mắt ra, và bắt đầu chú ý đến những cảm giác nào đang có mặt trong thân mình. Hai vai ta có thể đang bị căng thẳng, hãy buông thư (thả lỏng - HT) chúng. Gương mặt, miệng bạn có đang mím chặt không? Hãy nhẹ nhàng buông thả ra. Bạn cũng có thể chú ý đến những điểm xúc chạm trên cơ thể, ví dụ như hai bàn tay đang để trên đùi, hay hai bàn chân đang tiếp xúc với mặt đất, lưng đang chạm vào ghế ngồi. Bạn có thấy hơi gió mát lạnh trên da mặt chăng? Tiếp nhận hết những cảm thọ nào đang có mặt, theo hơi thở nhẹ và sâu. Nếu có cái đau nào trong thân bạn hãy mở rộng ra với nó, không cần phải tránh né hay xua đuổi. Đây là: “Trong cái thọ tưởng chỉ có cái bị thọ tưởng,”

4. Và bây giờ bạn có thể mở mắt ra, nếu đang nhắm, và tiếp nhận hết tất cả những gì qua các giác quan mình: hình sắc, âm thanh, cảm thọ, hay mùi vị nào đang có mặt, hoặc tư tưởng nào khởi lên trong tâm. Tiếp nhận và có mặt trọn vẹn với hết tất cả những kinh nghiệm nào đang có mặt. Ba bài tập trên sẽ giúp cho bài tập này, bạn sẽ có khả năng tiếp nhận hết những gì đang có mặt chung quanh mình. 

Năm phút nhiệm mầu 

Bạn có thể thực tập bài tập này những khi ta có dịp dừng lại, hay khi cảm thấy bất an. Bạn có thể thực tập mỗi phần trong khoảng 15 hơi thở, hoặc vài phút. Trọn bốn bài thực tập chỉ chừng khoảng 5 phút là đủ, và đó sẽ là 5 phút rất nhiệm mầu. Bạn có thể thực tập ở bất cứ nơi nào: trong lúc đang ngồi trên xe buýt, trong quán cà phê, khi đứng chờ người bạn, ngồi đợi trong phòng bác sĩ, hay đang nằm trên giường hay khi ta đang đi thiền hành, miễn là ta có được một không gian thích hợp. 

Bài tập đơn giản này có thể giúp ta buông bỏ hết những ý nghĩ phiền não của mình về quá khứ và tương lai, và tiếp xúc được với những gì đang thật sự có mặt mà không bị dính mắc.  

Trong một cuộc sống căng thẳng với những biến đổi bất ngờ, năm phút dừng lại ấy sẽ là một dòng suối trong mát giúp ta làm tươi mới lại hạnh phúc mình, là những tia nắng ấm làm tan đi một góc nhỏ mù sương. Và từ một góc nhỏ bình yên ấy, ta sẽ nhìn thấy được lại một bầu trời phía bên sau vẫn muôn đời trong sáng... 

(Nguồn: Nguyễn Duy Nhiên)