Năm thói quen giúp cân bằng cuộc sống

Leo Babauta

Sương Mai dịch

Thỉnh thoảng bạn có tự hỏi phải chăng cuộc sống của mình có sự cân bằng? Đó là điều dễ nhận biết nếu bạn vẫn có một cuộc sống cân bằng, vì nếu bạn sống cân bằng thì:

- Bạn vẫn tận hưởng mọi phút giây hiện tại,

- Bạn có thể đương đầu với mọi khó khăn,

- Bạn có thể hạnh phúc mà không cần lý do,

- Bạn có thể là chính mình và yêu bản thân con người bạn.

Thế giới ngày nay luôn ném chúng ta ra khỏi trạng thái cân bằng, và đôi khi cho dù bạn làm gì đi nữa, bạn vẫn cảm thấy cuộc sống của mình đang bị lạc hướng. (Thỉnh thoảng tôi biết mình cảm nhận được điều ấy). Có vẻ dường như cuộc sống cân bằng là một trong những giới hạn lý thuyết của đời sống mà chẳng mấy ai có thể đem vào áp dụng trong thực tế; nhưng thật ra không gì đơn giản hơn là sống cuộc sống cân bằng. Để sống cuộc sống cân bằng, ban đầu có thể đòi hỏi một ít công sức, nhưng một khi vào được dòng và phát hiện được những cách giản dị hơn để hướng cuộc sống theo cách mình muốn, bạn sẽ cảm thấy được tiếp thêm sinh lực. Mỗi ngày sẽ đem đến cho bạn sức sống cùng niềm cảm hứng. Cuộc sống của bạn sẽ đầy sự kiện và những cuộc phiêu lưu thú vị khiến mỗi ngày đều đáng nhớ. Bạn sẽ không còn lãng phí cuộc đời mình chút nào nữa, cũng như không dành thời gian suy gẫm những bất hạnh đã xảy đến với mình.

Có phải trong cuộc sống là cân bằng khi trong cuộc sống của bạn chỉ có những con người và những sự kiện tích cực sẽ đem lại cho bạn hạnh phúc trong từng giây phút? Chắc chắn không phải vậy.

Cuộc sống cân bằng là khi bạn có thể luôn bù đắp cho những sự kiện tiêu cực bằng những sự kiện tích cực. Điều đó cũng là khi bạn có thể thấy ánh sáng cuối đường hầm. Đời sống cân bằng là khi bạn có hạnh phúc như nhau trong lúc làm việc cũng như khi vui chơi. Nếu bạn hình dung hạnh phúc và mọi thứ lớn lao trong đời mình như một viên kim cương, thì bất cứ điều gì tiêu cực mà bạn gặp phải cũng chỉ như sự mài giũa để làm viên kim cương sáng lấp lánh hơn mà thôi.

Nếu muốn sống một cuộc sống cân bằng thì có năm thói quen cần thiết mà bạn cần phát triển:

1- Chánh niệm và tỉnh thức. Tỉnh thức là chìa khóa để có cuộc sống cân bằng bởi vì nó giúp bạn nhận biết từng khoảnh khắc của đời mình và trân trọng từng khoảnh khắc đó. Một người có chánh niệm luôn sống trong hiện tại và không bị ám ảnh bởi tương lai hay quá khứ. Có kế hoạch cho tương lai và biết rút kinh nghiệm trong quá khứ là điều quan trọng, nhưng đánh giá đúng con người mình ngay lúc này và tìm thấy niềm vui trong tình trạng hiện tại lại càng quan trọng hơn. Khi nhận thức được phút giây hiện tại bạn sẽ điềm tĩnh và không đưa ra những quyết định khiến bạn hối hận sau này. Khi có chánh niệm, bạn trở nên hòa hợp với vũ trụ.

2- Hiểu rõ giá trị thân xác bạn. Ở đây tôi muốn nói đến việc chăm sóc cơ thể bạn. Nếu bạn biết ơn về món quà đầu tiên mà bạn nhận được trong đời, đó chính là thân xác của bạn, thì bạn phải chăm sóc nó. Điều đó có nghĩa là bạn hãy có những lựa chọn lành mạnh trong cuộc sống, tập thể dục và năng động, ăn uống điều độ; khi mệt mỏi thì hãy để thân xác của bạn được nghỉ ngơi và thỉnh thoảng hãy nuông chiều nó. Cơ thể bạn là công cụ để bạn trải nghiệm những phút giây tuyệt vời trong đời, vì thế bạn cần phải nỗ lực hết sức khi chăm sóc nó. Rõ ràng là không thể nào có cuộc sống cân bằng nếu không có một cơ thể cân bằng.

3- Sáng tạo. Mỗi ngày chúng ta phải đương đầu với nhiều thử thách và lựa chọn trong đời. Một vài thử thách có thể dễ dàng trong khi những thử thách khác khó khăn hơn. Nếu bạn tiếp cận với mỗi thách thức bằng sự sáng tạo, thì cuộc sống của bạn sẽ tràn ngập những chuyến phiêu lưu. Ngược lại, nếu bạn bỏ qua sự sáng tạo, cuộc sống của bạn sẽ biến thành đau khổ. Sự sáng tạo là công cụ tuyệt vời cho phép chúng ta biến ước mơ thành hiện thực, biến trò chơi thành công việc và công việc thành trò chơi; và cho chúng ta tận hưởng cuộc sống ngay cả khi cuộc sống có vẻ vô nghĩa. Những người sáng tạo là những người có thể khéo léo mài giũa cho viên kim cương của cuộc đời họ thêm đẹp.

4- Kiên nhẫn. Với sự kiên nhẫn, chúng ta có thể vượt qua hầu hết mọi chuyện, trong khi thiếu nó, chúng ta có thể làm hỏng mọi chuyện. Kiên nhẫn có thể giúp chúng ta biến giấc mơ thành hiện thực (giảm cân, khởi nghiệp, hay viết blog). Nó có thể giúp chúng ta hoàn thiện hơn trong vai trò của những bậc cha mẹ, vợ, chồng, bạn bè, và kể cả khi chỉ là người xa lạ (đôi khi một nụ cười cảm thông từ một người xa lạ có thể đem lại cho bạn một sự khác biệt rất lớn, nhất là khi bạn đang có chuyện buồn). Nếu bạn kiên nhẫn, bạn không phải lo lắng về những giây phút bị kẹt xe hoặc đứng xếp hàng ở một cửa hàng tạp hóa. Bằng sự kiên nhẫn, bạn có thể thấy kết quả cho những nỗ lực của mình, và bạn không phải bỏ thời gian quý báu của mình để giận giữ hay cáu gắt. Sự kiên nhẫn đưa đến chánh niệm đem lại cho bạn sự cân bằng.

5- Đơn giản. Đơn giản có lẽ là yếu tố quan trọng nhất của một đời sống cân bằng. Khi bạn xây dựng đời mình xung quanh sự đơn giản, bạn sẻ giảm được những thứ mất cân bằng phá hỏng cuộc sống hạnh phúc của bạn. Khi cân bằng, mọi việc đều đơn giản. Có hai thứ đối nghịch nhau (như trắng và đen) và bạn phải chọn cái ở giữa:

- Hãy đơn giản hóa lịch làm việc của bạn để bạn không phải nghĩ về hàng trăm thứ cùng lúc.

- Hãy đơn giản hóa các mối quan hệ của bạn bằng cách chỉ liên lạc với những người bạn thực sự quan tâm và loại bỏ những mối quan hệ không cần thiết.

- Hãy đơn giản hóa sự kiêng cữ của bạn bằng cách chọn những thức ăn bổ dưỡng đơn giản vốn là một phần của sự dinh dưỡng cân bằng.

- Hãy đơn giản hóa sự tiếp xúc với các phương tiện truyền thông xã hội và tận hưởng cuộc sống thực hơn là lãng phí thời gian trên mạng.

Tính đơn giản làm cho cuộc sống cân bằng thật là đơn giản.

Những thói quen này đã làm kim chỉ nam cho tôi trong nhiều năm và tôi không thể tưởng tượng một cuộc sống cân bằng (và hạnh phúc) mà không có những yếu tố này.

Sống cân bằng cũng dễ và cũng đáng tưởng tượng, vì cuộc sống của bạn sẽ trở thành cuộc sống của niềm vui, hạnh phúc và thanh thản. Nếu bạn dành chút thời gian và nỗ lực chuyển cuộc sống của mình theo hướng cân bằng, thì chắc chắn bạn sẽ sống một đời sống thiền thật sự.

Về tác giả: Leo Babauta, hiện sinh sống tại San Francisco, California, Hoa Kỳ,là người sáng lập trang blog zenhabits, ở đó, ông chia sẻ những kinh nghiệm sống của mình dựa trên những thành tựu sau một thời gian dài tích cực hành thiền.

(Nguyên tác "5 Essential Zen Habits for Balanced Living". Bản dịch đăng trên Tạp chí Văn Hoá Phật Giáo 120)