Câu lạc bộ DSNL: VÀI LỜI TÂM SỰ VỀ TIẾT MỤC “LÝ TRƯỞNG

Năm ngoái Hoàng Vân đã tâm sự về tiết mục múa hầu đồng giá Cô Bé, một tiết mục khó quên trong lòng khán giả của CLB DSNL, năm nay Hoàng Vân muốn tâm sự một chút về trích đoạn Lý Trưởng - Mẹ Đốp trong vở chèo Quan âm Thị Kính - một vở chèo cổ mẫu mực nhất của nền nghệ thuật sân khấu chèo Việt Nam.

Muốn có một tiết mục thật hay và chất lượng, lại độc nữa để dâng Thầy Tổ, để đãi các học viên CLB DSNL nên Hoàng Vân bàn với mẹ Đốp (Thanh Hà) là dựng trích đoạn chèo đó. Hà đồng ý và ủng hộ luôn với quyết định của Hoàng Vân chọn Minh Quang (gọi vui là...Quang Cà) vào vai Lý Trưởng.

Sao Quang Cà lại “lọt vào tầm ngắm” của Hoàng Vân? Cũng chỉ xuất phát từ những bài biểu diễn đầy đam mê của người ấy, người ấy thi thoảng cao hứng thở ra vài câu khi thì chèo, khi thì dân ca Quan họ, khi thì chầu văn trên mạng Facebook… Gần đây còn biểu diễn luôn tại lớp thiền nguyên cả bài chầu văn nữa, chứng tỏ niềm đam mê đến bộ môn ca nhạc dân tộc trong người đó rất lớn. Bên cạnh đó là cái duyên của Quang! Khi hắn xuất hiện ở đâu là thu hút được sự yêu mến và chú ý của mọi người ở đó, khi làm “hoạt náo viên” đã đem cái vui nhộn đến cho mọi người - điều đó cho thấy được cái duyên sân khấu của người ấy.

Nín thở đề đạt nguyện vọng của mình: “Em vào vai lý trưởng nhé?”...

Thở ra nửa hơi thật nhẹ khi người ấy trả lời: “Chị để em nghiên cứu đã...”. Vậy đã là mừng rồi, hy vọng le lói rồi, chứ nếu lại: "chị cho em xin, em kiếu…" thì cũng thôi, chỉ thở ra đánh sượt một cái là hết và hết hy vọng.

Và người đó nghiên cứu thật, nghiêm túc vào vai, liên lạc trên mạng hỏi Thanh Hà, xem đi xem lại các diễn viên chuyên nghiệp họ diễn vai đó ra sao, rồi chính Thanh Hà phân tích cho người ấy tính cách của lý trưởng qua từng phân đoạn một của trích đoạn, đoạn nào là phải “ngu ngu”, đoạn nào phải “dê dê”, đoạn nào phải ra vẻ “ngu mà trịch thượng”, đoạn nào tưởng khôn nhưng lại mắc lỡm con mẹ Đốp. Ngay cả Hoàng Vân thôi, xem trích đoạn đó từ khi còn bé, mà khi nghe phân tích từng đoạn, từng chi tiết thể hiện của vai lý trưởng cũng như của vai mẹ Đốp, mình mới té ngửa: ồ, chèo ơi là chèo, đẹp đấy, vui đấy mà thâm thuý, hát đấy mà chửi xéo, tay múa đấy mà là cả một sự chua ngoa, xỉa xói thầm… thật là giỏi.

Được 2 tối họ tập với nhau, tối đầu tiên Thanh Hà có mời một bạn đã từng diễn vai lý trưởng trong Chèo 48h, cũng là diễn viên nghiệp dư. Bạn đó diễn cùng Hà rồi ghi hình lại lấy làm bản mẫu cho Quang Cà tập. Bùi Quang Thế - anh chàng nhạc công - cũng được vời tới để nghe, để thấm, để xem thả nhạc thế nào chỉ với đàn organ, trong khi đoạn này người ta diễn có cả dàn nhạc dân tộc đi theo.

Sau đó hẹn mãi chẳng được một hò, cho đến hôm duyệt và ghép nhạc, họ mới lại được diễn cùng nhau thêm một buổi, sau một thời gian ai tập vai người đó.

Sau hôm ghép nhạc, tin đồn về tiết mục này đã có và mọi người đều mong chờ để được xem vào tối thứ Bảy hôm trước lễ tưởng niệm thầy Tổ năm 2017 tại Nhà nghỉ Suối Hai, nhưng thứ Bảy thì Thanh Hà không thể có mặt vì có kế hoạch được sắp xếp từ trước rồi. Vậy là lỡ hẹn...

Cái hẹn đó được “hò” đúng dịp 20/11 - thiền dã ngoại của lớp Thiền 2. Chờ mong mãi, cả diễn viên cũng mong được diễn, mà khán giả cũng mong được xem. Trước đó khi được tin Quang bị tai nạn, chân bó thuốc, nẹp khung cứng không đi lại được, ai cũng lo lắng: thế này thì diễn làm sao, cả một chút buồn nữa vì sự mong đợi không khéo lại thành...ngậm ngùi. Nhưng lạy Trời, lạy Phật, mọi việc đã xong và niềm yêu mến tiết mục đó của mọi người chắc sẽ còn mãi.

Từng tràng vỗ tay giữa chừng sau mỗi câu diễn của 2 diễn viên, sau mỗi tiếng cười rất đặc biệt của cụ lý, sau mỗi câu hát hay…, đã nói lên tất cả. Rồi người xem cười lăn ra sau mỗi động tác hoặc nét mặt của cụ lý, phải có mặt ở đó mà chứng kiến mới thấy hết được cái sự đam mê nghệ thuật, hết lòng vì nghệ thuật của anh chàng này. Nhạc của Quang Thế cũng làm cho tiết mục thêm nặng ký. Cụ Lý khỏi phải giả vờ tập tễnh nhá, vì trong tích chèo đó, “cụ bị đau dây thần kinh tọa” nên tay luôn chống lưng, chân bước khập khiễng... Nhưng mỗi khi “cụ” tập tễnh chạy đuổi đánh mẹ Đốp, người xem lại lo lắng cho Quang, không cẩn thận lại bó thêm bột thì chết dở. Vẽ mặt cho cụ là Thanh Hà đấy ạ, gớm, nhìn mặt đó trẻ con chạy mất dạng, sau khi hoá trang xong, cụ phải “ra vẻ thật hiền”, vẫy mãi đám trẻ mới dám đến gần.

Còn Thanh Hà, ai chứng kiến cảnh vấn tóc của nàng thôi thì cũng đủ hiểu nàng nghiên cứu kỹ bộ môn dân tộc này rồi. Nàng ấy không dùng tóc vấn sẵn mà tự vấn tóc đúng với người cổ xưa, xem ảnh mà xem, đẹp lắm. Ngày xưa mỗi lần đứng ngắm bà bác vấn tóc, mình thấy nó phức tạp làm sao, đâu chỉ có cái khăn vấn mà còn nào thì là ghim gài, nào thì là con lươn độn trong tóc, nào thì đường mép khăn phải thẳng và gờ nằm đúng hướng, tóc chải lệch sao cho mượt… Thanh Hà đã làm mình nhớ bác. Tỉ mỉ, tay thoăn thoắt nhưng chặt chẽ và thành thục. Con được Tổ sân khấu đãi, mẹ vẫn bảo thế. Ai có theo dõi chương trình CHÈO 48H - CHÚNG TÔI CHÈO VỀ QUÊ HƯƠNG thì sẽ thấy Thanh Hà ở đó, thấy nàng ấy có năng khiếu và được “đãi” thế nào.

Lan man quá, dừng thôi. Mong rằng mọi người hãy yêu chèo và yêu trích đoạn này, rồi yêu luôn cả diễn viên của lớp Thiền 2, những người luôn mang lại niềm vui cho các thành viên lớp cũng như cả CLB DSNL.

Nguyễn Hoàng Vân

Giáo viên phụ trách lớp Thiền 2

Một số hình ảnh trong trích đoạn...