Tu hành không phải chỉ vì để gặp Phật mà là để gặp chính mình

Nguyễn Thị Hiền

Giáo viên phụ trách lớp NLX

(sưu tầm)

Dân gian có câu: "Thứ nhất là tu nhà, Thứ nhì tu chợ, thứ ba tu chùa…" Chân chính tu hành không phải chỉ ở nơi núi sâu, cũng không chỉ tại đền chùa hay thoát ly xã hội, mà chính ở trong hiện thực cuộc sống mà tôi luyện tâm can. Môi trường, hoàn cảnh cũng chính là nơi tu tâm tốt nhất đặc định cho con người. 

Để tu, có phải nhất định cần thoát ly cuộc sống, xuất gia vào chùa, hay lên núi cao?

Khi những vấn đề xuất hiện trong cuộc sống, chúng ta thường cảm giác chúng làm rối loạn việc tu luyện của chúng ta. Kỳ thực, tu hành và cuộc sống thường nhật có thể gắn liền làm một, đương nhiên sẽ vô cùng khó khăn. 

Khi tu hành, nhiều vấn đề trong thực tế cuộc sống được giải quyết. Cách ly cuộc sống mà nói chuyện tu hành, chẳng giống như né tránh vấn đề hay sao? Né tránh thì sẽ có thể dần lãng quên qua năm tháng, nhưng sẽ lâu hơn nhiều so với người ta có thể trực diện ngay chính trong cuộc sống mà đối mặt với cám dỗ của danh – lợi – tình, mà đường hoàng, thản đãng vượt trên nó. Đương nhiên, đối mặt với cám dỗ mà phớt lờ thản nhiên thật khó.

Có một câu chuyện thật về một nhà sư, cả đời tu hành không có tì vết, đột nhiên trước lúc viên tịch, nhà sư cảm thấy thèm 1 chén nước mắm…Ông buồn bã cảm thấy cả đời tu hành vậy là rốt cuộc chén nước mắm chỉ được cất giấu đi ở một nơi nào đó sâu thẳm, mà đã không hoàn toàn được tu bỏ đi… Sự tu hành sao khó lắm thay.. 

Trong khi nấu cơm rửa bát, làm việc nhà cũng có thể tu luyện

Bao nhiêu khổ não trên đời, thường khiến con người ta chuyển hướng suy nghĩ về sự yên ổn, quy ẩn nơi núi rừng, mạc thiên tịch địa, hành bộ… 

Tuy nhiên, sự tu hành không phải chỉ gói gọn trong chừng ấy. Tu hành ngay trong cuộc sống, cần phải dũng cảm hơn những người tu ẩn một mình rất nhiều lần, phải cân bằng giữa công việc và gia đình, giữa áp lực và sức khỏe, giữa những mong muốn, cảm xúc, vui vẻ, khổ đau cùng vô thường. 

Tìm cầu sự cân bằng trong các mối quan hệ phức tạp đan xen, trái lại càng có thể khiến chúng ta nhìn rõ bản chất thực của cuộc sống. 

Đơn giản mà nói, bạn chuyên chú thì dù trong lúc nấu cơm, rửa bát, trông trẻ nhỏ… cũng có thể tu tâm… 

Vậy nên, chỉ cần thời thời khắc khắc xem xét tự ngã, loại bỏ những kiêu mạn, tham cầu, kỳ vọng và sợ hãi của bản thân, để đạt được một tâm hồn thanh tĩnh, thấy được các tầng thứ khác nhau của sinh mệnh, bạn và tôi đều sẽ thành những người thầy trong cuộc sống. 

Mỗi rắc rối, mỗi vấn đề đều là một trường sở tu luyện

Tu hành cần phải tu từ những vấn đề của thực tế, không thể mơ hồ nói suông, nếu không, sẽ chẳng có bất kỳ ý nghĩa gì. Bạn có thể nói ra cả một mớ lý thuyết, nhưng đến khi đụng việc lại cảm thấy khổ, cảm thấy buồn rầu, vậy thì bạn đã tu chưa?

Tu luyện nhất định cần phải tôi luyện từ trong những phiền phức, những phiền não của cuộc sống hoặc từ những thống khổ trong thực tế. 

Đừng mượn cớ biến tu hành thành một loại trốn tránh phiền não hoặc trốn tránh cuộc sống hiện thực. Tu hành không phải là một loại phương thức chạy trốn, càng không phải là một sự giải trí hay “công tác tâm linh”. 

Trường tu luyện chân chính không chỉ là miếu chùa, không phải chỉ ở thiền đường, không phải chỉ nơi núi rừng, mà then chốt nhất chính là những điều đang diễn ra, đang tồn tại ngay trong tâm bạn.  

Trường tu luyện chân chính không chỉ là miếu chùa, không phải chỉ ở thiền đường, không phải chỉ nơi núi rừng, mà then chốt nhất chính là những điều đang diễn ra, đang tồn tại ngay trong tâm bạn.. 

Nếu hôn nhân của bạn có vấn đề, thế thì hôn nhân có vấn đề chính là trường tu luyện của bạn; nếu như mối quan hệ của bạn và chồng có vấn đề, vậy thì mối quan hệ với chồng chính là trường tu luyện; nếu như bạn và đồng nghiệp phát sinh mâu thuẫn, thì điều mâu thuẫn này là trường tu luyện; nếu bạn rơi vào buồn chán của cuộc sống, nỗi buồn chán này là trường tu luyện; Nếu như bạn xuất hiện vấn đề về tiền bạc, thì tiền bạc chính là trường tu luyện. Ở đâu xuất hiện vấn đề thì ở đó chính là cần tu, ở đó chính là trường tu luyện. 

Nếu bạn sợ hãi sinh tử, vấn đề sinh tử chính là trường tu luyện. Trường tu luyện chính tại mỗi khi bạn gặp khó xử, trường tu luyện ngay khi bạn gặp vướng mắc. Tu hành cần phải từ trong đó mà thực tu. 

Đừng gạt bỏ vấn đề của hôn nhân, vấn đề của chồng, của đồng nghiệp, của buồn chán, vấn đề của tiền, của sinh tử, rồi một mực chạy tới chùa chiền bái lạy. 

Tu hành nên cần phải ở đâu có vấn đề thì ở đó tu sửa

Ở nơi chùa chiền, thiền đường, đại sơn lâm, ở những nơi xung quanh toàn người tâm tính tốt, không xuất hiện vấn đề gì, vậy thì tu làm sao? 

Tu hành không phải là để cầu bên ngoài, để thể hiện ra bên ngoài, như: “Tôi là một người tu Phật, tôi năng đi chùa như thế, tôi năng cầu Phật như thế, tôi năng cúng dường như thế”, mà là hướng vào chính bản thân, ví như: “Vấn đề này dù khó cũng không cản được tôi; khó cũng không thành vấn đề; cái gì cũng không thể làm cho tôi tức giận hoặc phiền não cả…” 

Và, cuối cùng, để có thể “tu thành” giữa đời thường, chỉ dựa vào cố gắng và năng lực của con người bạn không thôi đương nhiên sẽ không thể khiến bạn “tu thành”, mà cần một môn Pháp tu luyện chân chính giúp bạn, một Pháp môn có thể cho phép bạn tu giữa đời thường. 

(Nguồn: Thanh Tâm - Vườn hoa Phật giáo)